Duurzaam tuinieren volgens Lodewijk Hoekstra

Tv-presentator en tuinontwerper Lodewijk Hoekstra is een bevlogen voorstander van natuurlijk en duurzaam tuinieren. Graag laat hij zien hoe een mooie en onderhoudsvriendelijke tuin samengaat met liefde voor de natuur. Zijn eigen tuin is een mooi voorbeeld.We zien een fijne zithoek op een ruim terras. Een stukje gazon, een border in rustige tinten, met planten die vlinders en bijen aantrekken. Veel groen, inclusief bomen en hagen, maar niet overheersend. Wat niet direct opvalt is dat dit een duurzame tuin is, natuurvriendelijk ingericht met materialen die een A-label hebben, net als bij koelkasten en auto’s.

Het kan: een stijlvolle tuin op een verantwoorde manier inrichten
Lodewijk Hoekstra (37), bekend als tv-tuinman, heeft een missie en een passie: duurzaam tuinieren. Hij groeide op in een oude boerderij aan de rand van Eemnes. Lodewijk: ‘Er scharrelde bij ons een varken in de tuin, we hadden een ezel en een moestuin. Die ‘groene’ achtergrond heeft wel bijgedragen aan mijn liefde voor het natuurlijke. Eenmaal in het vak concludeerde ik: zoals veel mensen in Nederland tuinieren, dat heeft niets met natuur te maken. Het kan niet de bedoeling zijn dat we uit liefde voor groen zo veel kapotmaken. Het kan anders. Veel mensen zijn zich er niet van bewust, weten niet beter. Ik wil mensen vertellen hoe het óók kan. Dát het kan: een moderne en stijlvolle tuin op een verantwoorde manier inrichten en onderhouden.’

Duurzaam tuinieren: tegels van Nederlandse klei
De klinkers op zijn terras zijn oud en dus hergebruikt. Goedkoop zijn ze niet. ‘Maar toch, als het even kan: investeer in iets duurzaams, iets dat lang meegaat en mooi blijft. Er zijn overigens ook minder kostbare alternatieven, bijvoorbeeld tegels van MBI die van gerecycled bouwpuin zijn gemaakt. Net zo mooi als veel andere tuintegels, maar met een flinke meerwaarde.’ Enthousiast: ‘En ken je de klinkers van Wienerberger? Die worden gemaakt van Nederlandse klei en gewoon hier gebakken. En weet je hoeveel het scheelt dat die niet duizenden kilometers getransporteerd hoeven te worden?’

Duurzaam tuinieren: led-verlichting voor buiten
Lodewijk zet zich graag in om Nederland op een positieve manier wakker te schudden. Hij ontmoette landschapsarchitect Nico Wissing, die er net zo over bleek te denken. Samen introduceerden ze het platform NL Greenlabel. Een verzamelplaats voor duurzame producten en materialen waarop zowel particulieren als professionals terecht kunnen voor praktische informatie en kennis. Je vindt er allerhande ‘groene’ alternatieven. Lodewijk: ‘Veel mensen willen wel, maar kennen de alternatieven niet. Ze denken dat groene alternatieven onbetaalbaar zijn. Of lelijk. Of niet te koop voor particulieren. Dat is niet zo. NL Greenlabel laat zien wat er op dit moment allemaal mogelijk is. Neem de nieuwe led-verlichting van in-lite voor buiten, die heb ik zelf ook in de tuin. De lampen geven mooi helder licht en verbruiken toch veel minder energie. Er is al zo veel mogelijk.’

Duurzaam tuinieren: kies naast eenjarigen voor vaste planten
Lodewijk wijst naar de beukenhaag. ‘Kijk, musjes. Omdat ik een haag heb in plaats van een schutting, zoeken veel vogels beschutting in mijn tuin. Dat is leuk!’ De haag snoeit hij liefst met de hand. ‘Waarom stroom verbruiken als het met de hand kan? Krijg ik ook nog wat beweging, niks mis mee.’ Hij noemt het belang van vaste planten. Dat er zo veel tuinen zijn met alleen een paar bakken met eenjarigen. ‘Vaste, blijvende planten voegen zo veel toe, ook voor de afwatering, voor het bodemleven, voor bijen en vlinders. ’s Winters zien mijn borders er rommelig uit, vol blad en tak. Dat hoort zo!’ Grinnikend: ‘Wij Nederlanders hebben soms iets te groot netheidscomplex. Hup, haal een paar tegels eruit en plant een vlinderstruik. Als je anders gaat kijken naar groen, zie je meer en geniet je ook meer. Ik word heel gelukkig wanneer ik ergens in de stad loop en zie hoe een stokroos zich op een onmogelijke plek weet te handhaven. De natuur lost veel zelf op, heeft zo veel te bieden. Dat moeten we weer ontdekken. Er waait regelmatig iets aan in de tuin, dovenetel bijvoorbeeld. Dat laat ik gewoon staan. Ik heb er niet voor gekozen, maar het stoort niet. Het voegt wat spontaniteit en verrassing toe aan je tuin. Het is een kwestie van even nadenken voor je iets aanpakt in de tuin: is het echt nodig? Zijn er groene alternatieven?

Duurzaam tuinieren: het kan altijd groener
Tussen de klinkers groeit hier en daar een sprietje gras. ‘Daar zit ik niet mee, dat is normaal. Ik gebruik geen gif, ook niet voor het bestrijden van ongedierte. En ik heb nergens last van. Echt, als je weet wat sommige slakkenkorrels  veroorzaken… Je wil geen slakken, oké, maar wil je vogels ziek maken? Natuur kapotmaken? Nee, toch? Laat die slakken! Misschien past die ene plant die wordt opgegeten, gewoon niet goed in je tuin. Een gezonde plant doorstaat een paar slakken of luizen. Bedenk ook: die zijn op hun beurt weer ontzettend nuttig voor vogels en lieveheersbeestjes. Alles in de natuur heeft een functie, hangt met elkaar samen. Oneffenheden als rafelranden en vlekken horen erbij. Als je dat accepteert, de natuur minder probeert te dwingen, wordt tuinieren ook een stuk relaxter. ’ In een hoek staat een zandbak, gemaakt van Hollands Hout van Staatsbosbeheer. Er is ook een moestuintje. ‘Als we onze kinderen leren hoe we goed voor de natuur kunnen zorgen en hoe we ervan kunnen genieten, dan zitten we straks goed. Daarom werk ik zo graag mee aan het tv-programma GreenKids. Kinderen leren hoe mooi de natuur in elkaar steekt.’ Hij is een boomhut aan het bouwen voor zijn kinderen. Van sloophout. ‘Met een begroeid dak en wilde wingerd tegen de zijkanten.’ Met een grijns: ‘Het kan altijd groener. Doen! Je wordt er hartstikke blij van. En, echt waar, je kunt iets bijdragen met je tuin. Elke tuin telt.’

Benieuwd naar al die mooie en duurzame producten voor je tuin?
Kijk op nlgreenlabel.nl Het is dé plek om ideeën op te doen voor duurzame producten en tuinmaterialen, van fraaie Moso bamboe planken, tot zonnepanelen van IQ-solar of groene moswanden van Oase. Zestig grote en kleine bedrijven hebben zich inmiddels bij dit inspirerende platform aangesloten, van Philips tot Boomkwekerij Ebben (voor verantwoord gekweekte bomen), maar ook verschillende duurzame hoveniers. Je vindt er de mooie, gerecyclede tegels van MBI naast de stijlvolle en tegelijk energiezuinige tuinlampen van in-lite. Kortom, een keur aan ‘groene’ tuinbenodigheden die met veel liefde voor de natuur zijn vervaardigd.

Fotografie: Ton Bouwer, moonshineweb.eu. Tekst: Manon Wigny