Van aspirine tot opium: veel van onze geneesmiddelen komen oorspronkelijk uit planten, sommige worden zelfs nu nog uitsluitend uit planten gewonnen. Noten, goji bessen en hennepzaad zijn niet aan te slepen nu ze de status van superfood hebben bereikt, en veel mensen zich daarmee gezond hopen te eten. Maar de grenzen tussen gezondheid en genot, geneesmiddel en gif zijn soms flinterdun, het is vaak oppassen geblazen. Van lang niet alle planten die als geneeskrachtig worden gezien, is de werking wetenschappelijk bewezen. En wat als een plant werkt en ineens voor de mens extra waardevol wordt – hoe zorgen we voor voldoende aanvoer zonder onze natuurlijke bronnen uit te putten? T/m 27 oktober 2019 besteedt de Hortus botanicus Leiden aandacht aan planten en gezondheid met de tentoonstelling ‘Beter met Planten’.
Al sinds de eerste beplanting van de Hortus in 1594 zijn medicinale planten onderdeel van de collectie. In de Hortus zijn allerlei planten te vinden die bij het thema ‘Beter met Planten’ passen. In de Clusiustuin, het vertrekpunt van de tentoonstelling, gaan we in op geneeskrachtige planten uit Europa. In de Systeemtuin besteden we aandacht aan giftige en geneeskrachtige stoffen in allerlei plantenfamilies en in de tropische kassen is informatie te vinden over geneeskrachtige planten uit de tropen. En natuurlijk is er aandacht voor lopend onderzoek want we zijn nog steeds op zoek naar nieuwe inhoudsstoffen en hun toepassingen.
Het onderzoek naar geneeskrachtige planten doen we samen met het Instituut Biologie Leiden (Universiteit Leiden) en met de China Academy of Chinese Medical Sciences in Peking. China is naast Indonesië een Aziatisch speerpuntland van de Universiteit, en bij de Hortuscollecties ligt de focus op plantencollecties uit Azië. De onderzoekers zijn benieuwd naar werkzame chemische verbindingen in allerlei plantensoorten. In China wordt DNA-barcoding op een deel van onze collectie toegepast, dit is een moleculaire techniek om soorten te herkennen aan een standaard, kort stukje van het DNA. Bij de onderzochte planten staat een speciaal bordje met Chinese tekens en een qr-code die verwijst naar achtergrondinformatie over de plant.
Er zijn bij de tentoonstelling diverse informatiebronnen beschikbaar. Naast een online tour, te raadplegen via de Hortuswebsite in Garden Explorer ‘Chinese planten in een Nederlandse tuin’ verschijnt er een wandelgidsje in het Nederlands, Engels en Chinees. Hierin staan 30 planten beschreven die zijn onderzocht in samenwerking met de Universiteit in Peking.
Bezoekers krijgen een plattegrond mee die langs een aantal hoogtepunten leidt: van Aloë vera, waarover Boerhaave niet uitgeschreven raakte, tot orchideeën waaraan tegenwoordig onderzoek gedaan wordt naar geneeskrachtige inhoudsstoffen. Deze plattegrond wordt mogelijk gemaakt door Stichting Zorg & Zekerheid. Het wandelgidsje en de plattegrond zijn gratis verkrijgbaar bij de kassa.
Bij de kassa is een gratis gidsje verkrijgbaar waarin kinderen kunnen lezen over planten en hun functies en waar deze staan in de Hortus. Het boekje laat kinderen ontdekken welke planten gezond voor ze zijn en welke eetbaar of juist supergiftig zijn.
Meer informatie kan je nalezen op https://hortus.leidenuniv.nl/programma/tentoonstellingen/beter-met-planten.
Het beste voor binnen & buiten Bestel de nieuwste Home & Garden Word abonnee
