100% duurzame tuin: de eco-oase

Deze duurzame tuin ligt verscholen achter een vlechtwerk van wilgentenen (rechts op de foto zie je er een glimp van). De vijver, border, het terras: alles is honderd procent duurzaam aangelegd. Dat maakt deze eco-oase nog mooier om in te vertoeven.

Waar zit ‘m dat duurzame precies in?
Nu ja, eigenlijk in alles. In de aarde en bemesting, in de vijveraanleg en gebruikte materialen. Neem om te beginnen het hout: voor het overdekte terras is Nederlands larikshout gebruikt met een robuuste vlamtekening. Door het hoge harsgehalte is dit hout van nature beter bestand tegen schimmels. Het vraagt dus minder onderhoud en hoeft minder snel te worden vervangen. Het hout is bovendien staand verwerkt, zodat regenwater er makkelijk afloopt en het hout sneller droogt. Ook de vloer van het terras en het vlonderpad zijn gemaakt van Nederlands hout. Eikenhout dit keer, dat ook een lange levensduur heeft.

Hart voor de natuur
Duurzaam, het woord zegt het al, in deze tuin is bij elk onderdeel gezocht naar een zo lang mogelijk gebruik ervan. Geen materialen die snel verweren of om behandeling vragen met minder milieuvriendelijke middelen. Als tuinvakman met hart voor de natuur kiest Sjaak Willemstein, het brein achter deze eco-oase, al jaren voor een milieubewuste tuinaanleg en producten die daar in passen. Gezondheid en veiligheid voor mensen, dieren én planten, dat vindt hij belangrijk. Niet voor niets werd zijn bedrijf Willemstein Hoveniers twee jaar geleden verkozen tot duurzaamste hovenier.

Waterplanten die insecten lokken én de vijver schoon houden


In en om de vijver staan sierlijke inheemse moeras- en waterplanten zoals lissen, grote egelskop en waterweegbree (zie foto). Niet alleen mooi om te zien, maar ook stuk voor stuk planten die insecten lokken en voor leven in de tuin zorgen. Waterplanten houden bovendien de vijver schoon, maar aangezien er in een kleine vijver als deze niet zoveel planten passen, is hier de extra hulp van onzichtbare tuinhulpen ingeroepen. Zogenaamde effectieve micro-organismen (EM) in het water zorgen voor een gezond evenwicht en gaan overdadige algengroei en rotting tegen. De vijver wordt via een overstort bijgevuld vanuit een reservoir, waarin regenwater van het platte dak wordt opgevangen. Ook dat water wordt eerst via de natuurlijke weg door waterplanten en specifieke bacteriën (een helofytenfilter) gezuiverd.

De duurzame tuin zit barstensvol leven

Een geluk bij de aanleg van deze duurzame tuin: er stond al een volwassen magnolia in de oude tuin. Zo’n grote heester geeft direct body, hoogte en schaduw. Daarnaast kregen een peer en sierappel een mooie plek in de borders. Langs één kant van de tuin geven schermen van wilgentenen steun aan een Japanse sierkwee. Deze prachtige heester bloeit in het vroege voorjaar en geeft – zeker in de luwte – vruchten in de zomer. Op den duur zullen de wat doornige struiken ook een geliefde plek worden voor kleine zangvogels om in te schuilen en nesten te bouwen. Deze tuin is gemaakt om veel kleine dieren te kunnen huisvesten. Fraaie inheemse planten, zoals de grote kaardenbol (zie foto), zullen met hun nectar vlinders en bijen trekken. Nu staat de tuin nog in zijn kinderschoenen, maar straks gaan de hosta’s, elfenbloemen, purperklokjes en ooievaarsbekken ongetwijfeld weelderig bloeien en uitdijen. Een explosie op alle fronten.

Zachtgroen, heilzaam olivijn 
Natuurlijk past ook de bestrating in het duurzame plan van deze tuin. Oude klinkers werden hergebruikt voor een rondgaand pad en restjes stenen verwerkt tot stapelmuurtjes, waarin insecten kunnen schuilen en overwinteren. De betontegels kregen een toplaag van heilzaam olivijn, waardoor ze er direct ook mooier uitzien. Het lichtgroene, glasachtige gesteente olivijn bestaat uit mineralen die CO2 uit de lucht binden. Uit het magnesium in het olivijn ontstaat door die verbinding een soort kalk (magnesiumcarbonaat) dat verzuring van de bodem tegengaat en meststof levert aan planten.

Hulp bij duurzaam tuinieren
Hoe weet je nu of tuinproducten echt duurzaam zijn? NL Greenlabel helpt daarbij met een informatief duurzaamheidspaspoort. Om voor hun duurzaamheidslabel in aanmerking te komen, worden producent en product uitvoerig op diverse milieuaspecten doorgelicht. Er wordt gekeken naar afgelegde afstand en transportwijze, bedrijfsvoering, energie en gebruiksduur. Willemstein Hoveniers (ontwerper van deze tuin) is partner vanaf de start van NL Greenlabel. Op de website van NL Greenlabel vind je veel tips voor groen en bewust tuinieren en staan alle producten met een duurzaamheidslabel vermeld. En dat aantal groeit gelukkig gestaag. initiatiefnemers van NL Greenlabel zijn Nico Wissing (tuinarchitect) en Lodewijk Hoekstra (hovenier en bekend van het tv-programma Huis & Tuin).

De duurzame tuin in vogelvlucht:
• Deze eco-oase in een nieuwe wijk in Almere is een optelsom van duurzame ideeën. Alle planten en materialen zijn zorgvuldig uitgezocht.
• De bemesting gaat via een slimme, organische methode met zogenaamde Effectieve Micro-organismen. Wil je sterke planten en een rijk bodemleven zonder gebruik van kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen? Dat is goed te bereiken met bacteriën en schimmels (EM) die afvalstoffen omzetten in voor planten opneembare voedingsstoffen. De wortelkluit van planten wordt groter, vitaler en beter bestand tegen agressieve bodemschimmels. Blad en twijgen groeienin een natuurlijk tempo en zijn weerbaarder tegen insecten en schimmels.
• Voor de vijver zijn deze kleine tuinhulpen (EM) ook te koop: ze zorgen voor een goede waterkwaliteit en zuurgraad. Het gebruikte vijverfolie is gemaakt van duurzaam rubber (Ecolan).
• De grijze betontegels kregen een oppepper dankzij hun toplaag van verweerd, zachtgroen olivijn. Doordat dit gesteente een heilzame verbinding aangaat met CO2 in de lucht, wordt verzuring van de bodem tegengegaan en meststof aan planten geleverd. Olivijn is ook zonder bestrating een aanrader voor de tuin. Meng wat olivijnzand (gemalen olivijn) door de potgrond of strooi het in de border of over het gazon. Olivijngrind is wat grover van structuur en te gebruiken als halfverharding in de tuin, als alternatief voor split of grind.
• Voor de tuinverlichting zorgen energiezuinige LED-spotjes, die ’s nachts uitgaan om dan actieve dieren met duisternis te beschermen.
• Het vlonderpad is van duurzaam eikenhout en sluit strak aan op de tegels die zijn bewerkt en gevoegd met olivijn.
• De schutting is gemaakt van Nederlands larikshout met een lange levensduur.
• In de stapelmuurtjes van oude klinkers schuilen en overwinteren allerlei insecten.

Eco-adressen
• willemsteinhoveniers.nl, voor duurzame tuinontwerpen en materialen
• deduurzametuin.nl, webwinkel voor  duurzame producten
• nlgreenlabel.nl, voor informatie over tuinproducten met een duurzaamheidslabel
• xardin.nl (van Innogreen), voor organische meststoffen en bestrijdingsproducten

Fotografie: Hans Clauzing. Tekst: Marionne van de Klashorst